کریدور حمل و نقل بین المللی چیست🥇 | کریدورهای بین المللی ایران

کریدور حمل و نقل بین المللی

کریدور چیست؟

کریدور به جا به جائی بار از مبدا تا مقصد از طریق عبور از مناطق واسطه مسیری تراتزیت گفته می شود. از طرفی کریدور مسیری است که برای حمل و نقل استفاده می شود و به عنوان محور ترافیک کالا در سطح بین المللی، کشوری و منطقه ای تلقی می شود. در هر کریدور ترانزیتی می توان از شیوه های مختلف حمل و نقل بار از جمله دریایی، ریلی ، جاده ای برای جا به جائی بار در کمترین هزینه و زمان ممکن استفاده نمود.

انواع کریدورهای حمل و نقل:

الف. کریدورهای تجاری داخلی:

به منظور حمل و نقل بار داخل شبکه راه یک کشور ایجاد می گردد.

ب. کریدورهای تجاری خارجی:

برای حمل ونقل کالاهای صادراتی و وارداتی از یک کشور ایجاد می شود.

ج. کریدورهای ترانزیتی تبادل کالا:

به منظور حمل و نقل بار و مسافر با سایر کشورهای مرزی ایجاد می شود.

د. کریدور بین المللی:

به عنوان نوع خاصی از کریدور ترانزیتی کالا یا تجاری خارجی طبقه بندی شود. این کریدور یک شبکه بین المللی از مسیرهای حمل ونقل بار می باشد که شامل انواع جاده، خطوط راه آهن و مسیر آبی بوده و در جهت توسعه حمل و نقل مرکب (حمل و نقل چند وجهی)، رونق اقتصادی، ترانزیت، تجارت خارجی، تبادل کالا بین کشورها و ایجاد مسیر بین آنها برنامه ریزی شده و هم چنین برای افزایش امنیت حمل بار به کار می رود.

با توجه به موقعیت ویژه جغرافیائی ایران در منطقه و دسترسی که از سمت غرب و شمال به قاره اروپا، روسیه و کشورهای حاشیه دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس، دریای عمان، کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیای شرقی از جمله چین دارد، می توان آن را به عنوان شاهراه تجارت بین المللی محسوب نمود. بنابراین بررسی کریدورهای عبوری در انتخاب روش حمل و نقل بین المللی از اهمیت بالائی برخوردار می باشد،

کریدورهای بین المللی عبوری از ایران

1- کریدور شمال به جنوب ایران
این کریدور حمل و نقل بین‌المللی در سال ۲۰۰۰ در شهر سن‌پترزبورگ کشور روسیه توسط سه کشور ایران، روسیه و هند به منظور گسترش همکاری های حمل و نقلی بین اعضاء تأسیس گردید. مبدا این کریدور کشور فلاند ( اروپای شمالی) و مقصد آن کشورهای آسیایی جنوب شرقی، خلیج فارس و دریای عرب می باشد. در این کریدور می توان از حمل و نقل دریایی و ریلی در بین مسیر برای حمل بار استفاده نمود و مسیر آن بدین ترتیب است که از طریق بنادری چون هامبورگ و آمستردام، کشورهای اروپای شمالی مانند نروژ و سوئد را به بندر سن پترزبورگ و مسکو در روسیه متصل نموده و از بنادر روسی تا بنادر جنوبی دریای خزر هم چون امیرآباد و از کشورهای آسیای میانه چون ترکمنستان تا بنادر جنوبی ایران چون بندر شهید رجایی امتداد یافته و به بنادر جنوبی خلیج فارس تا کشورهای جنوب شرقی آسیا از قبیل سنگاپور و کشورهای حاشیه اقیانوس هند و خلیج فارس مانند قطر و هند، منتهی می شود.

کریدور شمال به جنوب ایران

2- کریدور تراسیکا
در راستای افزایش همکاری‌ منطقه‌ای بین کشورهای عضو و جذب حمایت سازمان های مالی بین‌المللی و بخشهای خصوصی و هم چنین دسترسی به شبکه ترانس- اروپا، طرحی با نام تراسیکا در سال ۱۹۹۳ میلادی در نشست وزرای حمل و نقل و تجارت هشت کشور عضو (پنج کشور جمهوری آسیای میانه و سه جمهوری قفقاز) در بروکسل ارائه شد و بر اساس آن یک کریدور حمل و نقل شرق – غرب از طریق دریای سیاه – جمهوری قفقاز – دریای خزر و آسیای میانه، میان اروپا و آسیای میانه مشخص گردید. از کریدور تراسیکا به عنوان مسیری که کمترین هزینه و زمان را به منظور اتصال کشورهای آسیای میانه به بازارهای جهانی و بنادر اروپایی دارد، یاد می شود. از جمله کشورهای عضو این کریدور می توان از جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، قزاقستان، آذربایجان، ایران، گرجستان، ازبکستان و رومانی نام برد.

3- کریدور شرق به غرب (جاده قدیم ابریشم)
جاده ابریشم با قدمتی بیش از دو هزار سال، ارتباط قاره اروپا و آسیا را از طریق ایران برقرار می سازد. از طریق این کریدور، کالاهای ترانزیتی کشورهای چین و آسیای میانه در شرق و شمال شرقی از طریق ایران به حوزه های قفقاز، آسیای غربی و حوزه دریای مدیترانه منتقل می شود. این کریدور با پوشش دادن شش مسیر مختلف حمل و نقل (ایران به کشورهای آسیای میانه، خاور دور، شرق آسیا و آسیای جنوب شرقی، اروپا و آفریقا) ؛ اتصال اروپا و آفریقا به خاور دور از طریق دریای مدیترانه و گذر از ایران را امکان پذیر نموده است.

4- کریدور جنوبی آسیا
مسیر این کریدور با شروع از آسیای جنوب شرقی و گذر از شبه قاره هند از طریق میرجاوه استان سیستان و بلوچستان در مرز جنوب شرقی ایران وارد قلمرو کشور شده و نهایتا از طریق مرز های شمال غربی شامل بازرگان، رازی و خسروی در مرز کشور های ترکیه و عراق از قلمرو ایران خارج و به سمت حوزه های اروپا و دریای مدیترانه امتداد می یابد. به منظور توسعه ارتباط ریلی _ ترانزیتی کشور و به جهت برقراری ارتباط ریلی ایران با کشور عراق و حوزه دریای مدیترانه، ۶۲۰ کیلومتر راه آهن در محور اراک – خسروی احداث خواهد شد که این امر سبب گسترش ترانزیت در کریدور های ترانزیتی شرق- غرب و کریدور جنوبی آسیا به سمت کشور های آسیای غربی و حوزه دریای مدیترانه می شود.

5- کریدور آلتید
در سال 1992 کمیسیون اقتصادی واجتماعی آسیا و اقیانوسیه طرح زیر ساخت حمل و نقل زمینی آلتید را آغاز نمودند. آلتید شامل سه کریدور شمال، مرکز و جنوب می باشد، بدین صورت که در کریدور شمالی کشورها از طریق روسیه و قزاقستان به اروپا متصل می شوند، در کریدور جنوبی با گذر از مرز شمالی ایران و کشور ترکمنستان به ترکیه، بلغارستان و در انتها به اروپا متصل می گردند و در نهایت کریدور مرکزی شامل مسیری از ترکمنستان، دریای خزر، بندر ترکمن، شهر باکو و مرکز اروپا می باشد (تمنایی، 1394).

کریدور حمل و نقل بین المللی