گواهی مبدا و نقش آن در واردات و صادرات کالا 🥇

گواهی مبدا چیست؟

گواهی مبدأ یکی از اسناد مهم در بازرگانی بین‌الملل محسوب می‌شود. گواهی مبدأ نشان می‌دهد که محصول، در چه کشوری تولید شده است. اتاق بازرگانی وظیفه صدور گواهی مبدأ را بر عهده دارد. کشور تولید کننده می‌تواند برای دولت، گمرک، واردکننده، و بانک مهم باشد. در برخی از موارد دولت‌ها اقدام به تعریف تعرفه ترجیحی برای کشورهای مشخصی می نمایند.

تعرفه ترجیحی

منظور از تعرفه ترجیحی تفاوت تعرفه‌های ورودی یک کالای خاص برای کشورهای مختلف است. تعرفه ترجیحی می‌تواند برای حمایت از اقتصادهای کمتر توسعه یافته یا توافقات دو یا چندجانبه بین کشورها انجام گیرد. تعرفه ترجیحی موجب می‌شود تا واردات یا صادرات به سمت یک کشور جهت داده شود. لذا در صورت وجود تعرفه‌های ترجیحی، دولت از طریق گمرک متقاضی گواهی مبدأ خواهد بود. در این شرایط گواهی مبدأ می‌تواند به‌عنوان سندی قابل اتکا برای محاسبه تعرفه ترجیحی به‌حساب آید. همچنین برخی از کشورها ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی را برای تجارت با کشورهای مشخصی دارند که گواهی مبدأ می‌تواند به گمرکات کمک نماید تا به این قوانین عمل کنند.

از طرف دیگر واردکننده به کمک گواهی مبدأ واردات اطمینان می‌یابد که محصول در چه کشوری تولید شده است. این موضوع می‌تواند تا حدی به فرآیندهای بازاریابی مربوط باشد و تا حدی اطمینان وارد کننده از اعتبار و کیفیت کشور تولید کننده را تأمین کند. در برخی از موارد برای گشایش اعتبار اسنادی نیز به گواهی مبدأ نیاز است. رویهمرفته آگاهی از قوانین و مقررات و موافقتنامه های دوجانبه از طریق آموزش صادرات و واردات تاثیر زیادی توسعه فعالیتهای صادراتی شرکتها دارد. به‌طور کلی دو نوع گواهی مبدأ وجود دارد:

• گواهی مبدأ ترجیحی:

برخی از کشورهای توسعه یافته برای کمک به توسعه اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه اقدام به تخصیص برخی تخفیف‌های تعرفه‌ای می نمایند. در این موارد باید از گواهی مبدأ ترجیحی استفاده نمود. این نوع گواهی مبدأ به گواهی فرم A شهرت دارد.

• گواهی مبدأ غیر ترجیحی:

این گواهی صرفاً نشان از تولید یک کالا در کشور مشخص شده است. همان‌گونه که اشاره شد کارکرد اصلی گواهی مبدأ، مشخص شدن کشور تولید کننده است. لذا گواهی مبدأ صادرات می‌تواند شامل موارد مختلفی باشد. ازجمله این موارد عبارت‌اند از:

•   مشخصات فرستنده یا صادرکننده کالا بر اساس بارنامه حمل
•   مشخصات گیرنده کالا بر اساس بارنامه حمل
•   کشور سازنده بر اساس مندرجات پروانه گمرکی
•   مشخصات وسیله حمل بر اساس بارنامه حمل
•   مشخصات محموله و کالا بر اساس پروانه گمرکی و بارنامه حمل
•   وزن ناخالص، وزن خالص و نوع بسته‌بندی کالا
•   امضاء گواهی مبداء توسط صادرکننده کالا
•   امضاء گواهی مبداء توسط مرجع صادرکننده گواهی مبداء

انواع گواهی مبدا در ایران:

1. فرم A یا GSP:

فرم A یا GSP برای صادرات به کشورهای اروپایی و آمریکایی و اقیانوسیه و صادرات به ژاپن، صادرات به ترکیه، صادرات به روسیه، صادرات به قزاقستان،صادرات به اوکراین، صادرات به بلاروس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2. فرم گواهی مبداء برای کشورهای آسیایی، آفریقایی

3. فرم های PTA:

فرم PTA برای صادرات به کشور پاکستان صادر می‌شود.

نمونه گواهی مبدا